Physical Address
304 North Cardinal St.
Dorchester Center, MA 02124
Zrozumienie narodu to coś więcej niż tylko opanowanie jego języka. To zanurzenie się w jego historii, wartościach i rytuałach, kształtujących jego tożsamość. Francuskie święta państwowe (jours fériés) są niczym okna, przez które możemy zajrzeć w duszę Francji. Kraju, którego puls wyznacza rytm rewolucji, pamięć o wojnach, przywiązanie do tradycji i niepowtarzalna sztuka życia, czyli art de vivre.
Poznanie najważniejszych dni w historii Francji to klucz do zrozumienia, dlaczego Francuzi z taką dumą śpiewają La Marseillaise 14 lipca. Oraz dlaczego jeden z dni wolnych stał się symbolem międzypokoleniowej solidarności.
Ta podróż przez kalendarz świąt we Francji to nie tylko lekcja historii. To również niezbędny element na drodze do prawdziwej biegłości językowej. Wiedza o tym, jak wygląda społeczny rytuał le 14 juillet, wzbogaca komunikację i pozwala na głębsze, autentyczne przeżywanie kultury Francji. Zapraszamy do odkrycia fascynujących opowieści o dniach, które dla Francuzów znaczą tak wiele.
14 lipca (le 14 juillet), w świecie anglosaskim znany jako Bastille Day, to najważniejsze i najbardziej żywiołowe święto narodowe Francji. To dzień, w którym cała republika, od Pól Elizejskich w Paryżu po najmniejsze wioski, celebruje swoje fundamentalne wartości: Liberté, Égalité, Fraternité (Wolność, Równość, Braterstwo).
Choć potocznie święto kojarzone jest ze zdobyciem Bastylii 14 lipca 1789 roku – symbolicznym aktem zburzenia królewskiego więzienia, będącego ucieleśnieniem absolutyzmu – jego geneza jest bardziej złożona. Data ta upamiętnia również inne wydarzenie: Fête de la Fédération (Święto Federacji). Odbyło się ono dokładnie rok później, 14 lipca 1790 roku, na Polach Marsowych. Było to masowe zgromadzenie mające na celu celebrację jedności narodu i nowej monarchii konstytucyjnej w atmosferze pokoju i pojednania.
Gdy w 1880 roku Trzecia Republika ustanawiała święto narodowe, świadomie nie sprecyzowano, które z tych dwóch wydarzeń jest oficjalnie upamiętniane. Był to przemyślany kompromis polityczny. Pozwolił on zjednoczyć naród i dał radykałom możliwość świętowania rewolucyjnego zrywu z 1789 roku. A umiarkowanym – celebrowania pokojowej jedności z 1790 roku. Ta celowa dwuznaczność pokazuje, jak święta narodowe stają się narzędziem budowania wspólnoty. I jak pozwalają na różne interpretacje przeszłości w celu stworzenia spójnej teraźniejszości.
Współczesne obchody 14 lipca to spektakl angażujący cały kraj. W Paryżu głównym punktem programu jest poranna parada wojskowa na Polach Elizejskich (défilé militaire sur les Champs-Élysées). Odbiera ją prezydent Francji w otoczeniu najważniejszych urzędników państwowych i zagranicznych gości. To wydarzenie jest nie tylko pokazem siły militarnej, ale także żywym dokumentem francuskiej tożsamości i polityki zagranicznej. Lista gości honorowych i zagranicznych oddziałów biorących udział w paradzie co roku odzwierciedla aktualne sojusze i priorytety geopolityczne Francji.
Wieczorem niebo rozświetlają spektakularne pokazy sztucznych ogni (feux d’artifice). Najsłynniejszy z nich odbywa się przy wieży Eiffla i przyciąga setki tysięcy widzów. Jednak niemal w każdym mieście i miasteczku jest pokaz, któremu towarzyszą koncerty i festyny. Unikalną francuską tradycją są bale strażackie (bals des pompiers). Wieczorami 13 i 14 lipca wiele remiz strażackich otwiera swoje bramy dla publiczności. Organizują potańcówki, które trwają do późnej nocy i łączą we wspólnej zabawie wszystkie pokolenia.
Dzień Bastylii nie ma jednej, ściśle określonej potrawy, jak na przykład Boże Narodzenie. Jest to raczej święto pikników, grilli i wspólnych posiłków na świeżym powietrzu. Na stołach królują sezonowe produkty: świeże bagietki, francuskie sery, wino. Ale także proste, letnie dania, takie jak ratatouille czy tarty z pomidorami i malinami. W wielu miejscowościach organizowane są stoiska z jedzeniem (stands de nourriture), oferujące lokalne specjały.
Jeśli chcesz złożyć Francuzom życzenia z tej okazji, najprostsze formy to: Bon 14 juillet ! lub Bonne fête nationale ! To gest, który z pewnością zostanie doceniony jako wyraz szacunku dla ich kultury i historii.
8 maja to we Francji Dzień Zwycięstwa (Fête de la Victoire lub Victoire 1945), dzień wolny od pracy. Upamiętnia on bezwarunkową kapitulację nazistowskich Niemiec i oficjalne zakończenie II wojny światowej w Europie. Jest to jedno z najważniejszych świąt państwowych, podczas którego Francja oddaje hołd żołnierzom i ofiarom konfliktu.
Historia tego święta jest jednak burzliwa i stanowi swoisty barometr relacji francusko-niemieckich oraz wewnętrznych debat nad narodową pamięcią. Ustanowione było dniem wolnym w 1953 roku. Następnie zostało zniesione przez prezydenta Charles’a de Gaulle’a w 1959 roku w geście pojednania z Niemcami. Później jego status kilkukrotnie się zmieniał. Było obchodzone wyjątkowo, przywrócone, ale jako dzień pracujący, a następnie ponownie zniesione przez prezydenta Valéry’ego Giscarda d’Estaing w 1975 roku. Ostatecznie zostało w pełni przywrócone jako dzień wolny od pracy przez François Mitterranda w 1981 roku. Ta skomplikowana historia pokazuje napięcie między obowiązkiem pamięci a polityczną wolą budowania zjednoczonej Europy z byłym wrogiem.
Główne obchody 8 maja odbywają się w Paryżu. Prezydent Republiki składa wieniec i rozpala płomień na Grobie Nieznanego Żołnierza, znajdującym się pod Łukiem Triumfalnym (Arc de Triomphe). Ceremonie odbywają się w całym kraju, zazwyczaj przy pomnikach wojennych (monuments aux morts). Znajdują się one w niemal każdej francuskiej gminie. Uroczystości obejmują parady, wciągnięcie flagi na maszt, odśpiewanie hymnu narodowego, La Marseillaise, oraz minutę ciszy.
Dla turystów i mieszkańców ważne jest, aby pamiętać, że tego dnia urzędy państwowe, banki i większość firm są zamknięte. Wiele mniejszych sklepów również może być nieczynnych, choć w rejonach turystycznych duże domy towarowe i niektóre kawiarnie pozostają otwarte. Sam Łuk Triumfalny jest niedostępny dla zwiedzających w godzinach porannych ze względu na oficjalne uroczystości.
Dla Polaków data 11 listopada jednoznacznie kojarzy się z odzyskaniem niepodległości. We Francji ten dzień również jest świętem państwowym i dniem wolnym od pracy, jednak jego znaczenie jest zupełnie inne.
11 listopada to Dzień Zawieszenia Broni (Jour de l’Armistice), upamiętniający koniec I wojny światowej w 1918 roku. Jest to dzień głębokiej zadumy i hołdu dla milionów ofiar.
To rozróżnienie jest kluczowe dla zrozumienia francuskiej tożsamości. Podczas gdy w Polsce centralnym doświadczeniem XX wieku była walka o suwerenność, dla Francji to I wojna światowa, nazywana Wielką Wojną (La Grande Guerre), stanowiła najgłębszą traumę narodową. Konflikt ten pochłonął życie niemal całej generacji młodych mężczyzn, pozostawiając niezabliźnione rany w tkance społecznej. Właśnie dlatego L’Armistice ma charakter znacznie bardziej uroczysty i melancholijny niż radosny i celebracyjny. W przeciwieństwie do Dnia Zwycięstwa 8 maja.
Obchody 11 listopada koncentrują się na pamięci. Główna ceremonia państwowa odbywa się przy Grobie Nieznanego Żołnierza pod Łukiem Triumfalnym w Paryżu. W całym kraju, w każdym mieście i wiosce, lokalne władze i mieszkańcy gromadzą się przy pomnikach poległych (monuments aux morts), by złożyć wieńce i oddać hołd żołnierzom, zwanym pieszczotliwie poilus (włochacze).
Symbolem pamięci o weteranach i ofiarach wojny jest we Francji bleuet de France, czyli bławatek. Podobnie jak czerwony mak w krajach anglosaskich, bławatek był jednym z niewielu kwiatów, które kwitły na zrytych pociskami polach bitew Flandrii i Szampanii. Dziś noszenie papierowego bławatka w klapie jest wyrazem hołdu i wsparcia dla weteranów i ich rodzin.
Jak widać, odkrywanie francuskich świąt to fascynująca podróż przez historię, kulturę i obyczaje, które definiują ten niezwykły kraj. Każdy dzień wolny to opowieść – o rewolucyjnym zapale, wojennej chwale i zadumie, a także o radości życia i przywiązaniu do rodziny. Zrozumienie tego kontekstu jest tym, co odróżnia zwykłą znajomość języka od prawdziwego, głębokiego zanurzenia w jego świat.
Jeśli ta kulturowa eksploracja rozbudziła w Tobie chęć do dalszego poznawania Francji, nauka francuskiego jest naturalnym kolejnym krokiem. To właśnie język jest kluczem, który otwiera drzwi do literatury, kina, muzyki i codziennych rozmów w paryskim bistro. W Preston Publishing wierzymy, że nauka języka to coś więcej niż gramatyka i słownictwo – to odkrywanie duszy narodu. Odkryj pełną gamę naszych książek do nauki francuskiego i zacznij swoją przygodę już dziś! Nasze materiały, od podręczników dla początkujących po zaawansowane repetytoria, zostały stworzone po to, aby towarzyszyć Ci na każdym etapie tej pasjonującej drogi.
Francja to także niezwykłe święta regionalne pełne barw, smaków i tradycji! Karnawał w Nicei, Święto Cytryn w Menton, lawendowe festiwale w Prowansji – każdy region ma coś wyjątkowego do zaoferowania. Poznaj Francję od jej najbardziej autentycznej strony! Poznaj francuskie święta regionalne z Prestonem!
Zapoznaj się też z innymi artykułami na blogu Preston Publishing:
Jak złożyć życzenia wielkanocne po francusku?
Wizyta w kawiarni. Podstawowe zwroty w języku francuskim
Zaczynasz swoją przygodę z językiem francuskim? Trudno Ci utrzymać w głowie najbardziej podstawowe słówka? Chcesz uczyć się francuskiego na poziomie podstawowym? Jeśli tak, ten zestaw jest dla Ciebie idealny!