Nie będę wiecznie młody, czyli orzeczenie imienne w języku rosyjskim

Składnia, zwana także syntaktyką, to dziedzina językoznawstwa, która zajmuje się budową szeroko rozumianych wypowiedzeń. W ujęciu tradycyjnym bada m.in. funkcje wyrazów w zdaniu. Jednym z nich jest orzeczenie. Orzeczenie to część zdania wyrażająca czynność, którą wykonuje podmiot, lub stan, w którym się on znajduje. Może być ono wyrażone za pomocą formy złożonej – orzeczenia imiennego.

Orzeczenie najczęściej wyrażone jest czasownikiem w formie osobowej. Orzeczenie złożone, czyli imienne (составное именное сказуемое), składa się z dwóch części:

• łącznika – osobowej formy czasownika w określonym czasie, aspekcie (dokonanym lub niedokonanym) oraz trybie),

• orzecznika – formy imiennej, która dopełnia łącznik,wyrażanej takimi częściami mowy jak: przymiotnik, rzeczownik, liczebnik, przysłówek, zaimek.

Przeanalizuj zdanie:

Он был бо́лен.

W zdaniu tym zaimek он jest podmiotem. Был бо́лен jest orzeczeniem określającym stan podmiotu. Składa się ono z łącznika (osobowej formy czasownika быть) i orzecznika (krótkiej formy przymiotnika больно́й, czyli бо́лен).

Orzeczenia imienne w języku rosyjskim

W tym artykule skupimy się na orzeczeniach imiennych. Ich orzeczniki wyrażone są przymiotnikami. Łączniki zaś znaczeniowo związane są z przeobrażaniem się, przechodzeniem w inny stan, stawaniem się jakimś bądź znajdowaniem się w jakimś stanie (np. быть, сде́латься, оказа́ться), np.:

Я не бу́ду ве́чно молоды́м. – Nie będę wiecznie młody.

Jeśli w funkcji orzecznika pojawia się przymiotnik, należy go użyć w formie narzędnika. Jest ona jedyną poprawną formą. Przeanalizujmy przykłady:

Он то́лько ка́жется таки́м интеллиге́нтным. – On tylko wydaje się taki inteligentny.

Он оказался испо́рченным. – On okazał się zepsuty.

W języku rosyjskim nie możemy użyć formy mianownika. W języku polskim zazwyczaj w tej funkcji stosujemy właśnie ten przypadek:

Jest szczęśliwy.

Wydaje się inteligentny.

Należy pamiętać, że przymiotnik w tym przypadku jest częścią orzeczenia.

Co łączymy z orzecznikiem?

Oto najpopularniejsze czasowniki, które łączymy z orzecznikiem w narzędniku (w orzeczeniach imiennych przyjmują one funkcję łącznika):

станови́ться – stawać się

каза́ться – wydawać się

oказа́ться – okazać się

стать – stać się

счита́ться – być uważanym za

притворя́ться – udawać

Przykład:

Babcie z naszej klatki okazały się przyjazne.

Ба́бушки из на́шего подъе́зда оказа́лись доброжела́тельными.

Wskazówki przedstawione w artykule pochodzą z książki ,,Rosyjski w tłumaczeniach. Gramatyka, cz. 4″ (poziom B2-C1). Chcesz mówić płynnie po rosyjsku i rozwijać swoje zdolności językowe? To obowiązkowa pozycja dla Ciebie!

Rosyjski w tłumaczeniach

Seria w tłumaczeniach to doskonała propozycja m.in. dla samouków, którym zależy na skutecznym przyswojeniu zasad gramatycznych, przydatnego słownictwa oraz reguł właściwej wymowy.

Metoda polega na tłumaczeniu zdań z języka polskiego na rosyjski (i odwrotnie) przy pomocy wskazówek na marginesie i natywnego lektora.

Słowem: zakryj, zapisz, sprawdź (i posłuchaj)!

Do każdej książki przygotowaliśmy kurs audio mp3, który możesz pobrać na stronie https://dopobrania.prestonpublishing.pl.

Chcesz przypomnieć sobie podstawy języka rosyjskiego? Zapoznaj się z poniższymi tekstami:

• Od stycznia do grudnia po rosyjsku – jak opanować nazwy miesięcy?
• Rosyjski alfabet. Jak szybko się go nauczyć?

Powodzenia w nauce!