Czas teraźniejszy w języku hiszpańskim.  Presente de Indicativo

Czasy w języku hiszpańskim są niezwykle ważne dla poprawnej komunikacji i wyrażania myśli w różnych kontekstach. Jednym z najczęściej używanych, a zarazem najistotniejszych czasów jest czas teraźniejszy zwany po hiszpańsku Presente de Indicativo.  Służy on do opisywania czynności odbywających się właśnie teraz, powtarzających się rutynowo czy odnoszących się do faktów ogólnych. 

Poniżej przedstawiamy szczegółowe omówienie tego czasu z przykładami oraz wskazówkami, które pomogą opanować jego zastosowanie w praktyce. 

Kiedy stosujemy Presente de Indicativo? 

Presente w języku hiszpańskim, czyli czas teraźniejszy, znajduje zastosowanie w wielu sytuacjach komunikacyjnych. Oto najważniejsze z nich, wzbogacone o dodatkowe przykłady i niuanse: 

1. Opisywanie bieżących czynności lub zjawisk, rzeczy generalnych, informacji ogólnych 
   Ahora estudio español. – Teraz uczę się hiszpańskiego. 
   Mi padre enseña historia. – Mój tata uczy historii. 
   Vivimos en Salamanca. – Mieszkamy w Salamance.  

W pierwszym zdaniu mówimy o czynności, która teoretycznie ma miejsce w chwili mówienia. Można wówczas użyć również konstrukcji estar + gerundio, jednak w mowie potocznej i języku codziennym wielu Hiszpanów i Latynosów używa wówczas czasu Presente de Indicativo.  Ponadto, kiedy używamy Presente, mówiąc o czymś, co ma miejsce teraz, chodzi zazwyczaj o dłuższy okres, a nie o chwilę, w której mówimy.

2. Mówienie o rutynach i nawykach 
   Empiezo a trabajar a las nueve. – Zaczynam pracę o dziewiątej. 
   Cambiamos de coche cada tres años. – Zmieniamy samochód co trzy lata. 
   Antes de acostarme, siempre leo algo. – Przed pójściem spać zawsze coś czytam.

W takich zdaniach czas teraźniejszy wykazuje podobne zastosowanie jak czas Present Simple w języku angielskim, czyli opisuje czynności powtarzalne. 

3. Wyrażanie generalnych prawd i faktów 
   El sol sale por el este. – Słońce wschodzi na wschodzie. 
   El agua hierve a 100 grados Celsius. – Woda wrze w temperaturze 100°C. 
   Los árboles producen oxígeno. – Drzewa produkują tlen. 

Zdania te wyrażają powszechnie uznawane fakty przyrodnicze, naukowe czy społeczne. 

Jakie inne zastosowania ma Presente de Indicativo?

4. Wyrażanie przyszłości w kontekście najbliższych wydarzeń 
   Te llamo mañana. – Zadzwonię do Ciebie jutro.
   Bajo un momento a comprar agua. – Zejdę na chwilę, żeby kupić wodę.
   Esta tarde compro los billetes para el concierto. – Dzisiaj po południu kupię bilety na koncert. 

Chociaż formalnym czasem przyszłym w hiszpańskim jest Futuro Simple (np. compraré, viajaré), to jednak Presente de Indicativo często używa się do wyrażania zaplanowanych, pewnych czynności w niedalekiej przyszłości, zwłaszcza gdy kontekst wskazuje na określony termin lub zamiar. 

5. Opisywanie stanów emocjonalnych i sytuacji ciągłych 
   No estoy muy bien. Estoy enfermo. – Nie mam się zbyt dobrze. Jestem chory.
   ¿Por qué estás tan cansado hoy? – Dlaczego jesteś dzisiaj taki zmęczony? 
   Me siento feliz cuando escucho música. – Czuję się szczęśliwy, kiedy słucham muzyki. 

W tych zdaniach Presente de Indicativo pozwala na wyrażanie stanów i uczuć, które trwają w danym momencie. 

Odmiana czasowników regularnych -ar 

W Presente de Indicativo czasowniki zakończone na -ar (np. hablar – mówić, rozmawiać, estudiar – uczyć się, trabajar – pracować) otrzymują charakterystyczne końcówki, wspólne dla całej grupy. Ich zrozumienie i opanowanie ułatwia naukę wielu innych czasowników o podobnej budowie. 

• Yo solo hablo inglés, pero mi hermana habla tres idiomas. – Ja mówię tylko po angielsku, ale moja siostra mówi w trzech językach.
• Trabajo en una escuela. – Pracuję w szkole. 

Odmiana czasowników regularnych -er 

Kolejną grupę stanowią czasowniki zakończone na -er (np. comer – jeść, beber – pić, aprender – uczyć się). Odmieniają się one według poniższego schematu. 

• Siempre comemos en este restaurante. – Zawsze jemy obiad w tej restauracji.
• Yo bebo café o té. – Ja piję kawę lub herbatę. 

Odmiana czasowników regularnych -ir 

Trzecią dużą grupę stanowią czasowniki zakończone na -ir (np. vivir – żyć/mieszkać, escribir – pisać, abrir – otwierać). Charakteryzują je końcówki:

• ¿Viven en Madrid? – (Czy oni) mieszkają w Madrycie?
• No escribimos cartas. – Nie piszemy listów. 

W przypadku czasowników -ir należy zwrócić uwagę, że niektóre z nich wykazują tzw. zmiany tematyczne (np. pedir – prosić, servir – służyć). Jednak te wyjątki to już obszar czasowników nieregularnych i wykraczają poza podstawową odmianę zaprezentowaną w powyższej tabeli.

Zastosowanie czasu teraźniejszego: praktyczne przykłady 

W codziennej komunikacji Presente de Indicativo jest często podstawowym narzędziem do wyrażania zarówno czynności, jak również stanów: 

• Pytania o opinię lub stan: 
  • ¿Qué piensas de esta película? – Co myślisz/sądzisz o tym filmie? 
  • ¿Cómo te sientes hoy? – Jak się dzisiaj czujesz? 

• Instrukcje i polecenia w trybie nieformalnym (choć w języku hiszpańskim istnieje osobny tryb rozkazujący, to jednak w języku potocznym można się spotkać z użyciem czasu teraźniejszego): 
  • Para llegar a mi casa, coges el metro y bajas en Sol. – Aby dojechać do mojego domu, wsiadasz do metra i wysiadasz na Sol.
  • Me compras el pan y vuelves rápidamente. – Kupujesz mi chleb i szybko wracasz. 

• Komentowanie wydarzeń w trakcie ich trwania: 
  • Mira, corre muy rápido. – Spójrz, on biegnie bardzo szybko. 
  • ¿Ves lo que hace ahora? – Widzisz, co on teraz robi? 

• Wyrażanie emocji i stanu psychicznego: 
  • Estoy triste porque pierdo mucho tiempo en el tráfico. – Jestem smutny, bo tracę dużo czasu w korkach. 
  • Te quiero mucho. – Bardzo Cię kocham. 

• Opowiadanie o książkach, filmach czy innych dziełach w czasie narracyjnym (tzw. presente narrativo): 
  • En la novela, el protagonista descubre un secreto importante y decide investigar más. – W powieści główny bohater odkrywa ważny sekret i decyduje się na dalsze śledztwo. 

Więcej porad językowych szukaj na naszym blogu! 

Zastanawiasz się, ile naprawdę jest czasów w języku hiszpańskim i czy trzeba znać je wszystkie? Ten artykuł: Ile jest czasów w języku hiszpańskim? rozwiewa wątpliwości i pokazuje, od których czasów zacząć naukę, by mówić skutecznie i bez stresu. Przekonaj się, że gramatyka hiszpańska może być prostsza, niż myślisz!

Podsumowując rozważania o czasie teraźniejszym, warto wspomnieć, że jeśli chcesz zgłębić czasy w języku hiszpańskim, poznać kolejne elementy gramatyki, a także dowiedzieć się więcej o praktycznym wykorzystaniu czasu teraźniejszego, zapraszamy Cię do regularnego śledzenia wpisów i wskazówek na blogu Preston Publishing. Znajdziesz tutaj wiele wartościowych artykułów, które pomogą Ci w efektywnej nauce języków obcych, w tym nie tylko hiszpańskiego, ale także francuskiego, niemieckiego czy angielskiego! 

Planujesz wyjazd do Hiszpanii? Ten artykuł pomoże Ci opanować kluczowe zwroty i wyrażenia niezbędne podczas podróży. Dowiesz się, jak pytać o drogę, zamawiać jedzenie w restauracji czy rezerwować nocleg, co uczyni Twoją podróż bardziej komfortową i pozwoli lepiej poznać lokalną kulturę. Język hiszpański w podróży. Jakie słówka i zwroty warto znać?

Hiszpania to kraj pełen barwnych festiwali i unikalnych tradycji. Zapoznaj się z wydarzeniami takimi jak La Tomatina, Fiesta de San Isidro, Feria de Abril czy Las Fallas. Dowiesz się, skąd się wzięły te święta i jak są obchodzone, co pozwoli Ci lepiej zrozumieć hiszpańską kulturę. Poznaj hiszpańskie święta regionalne! Część pierwsza i Część druga