Z rodziną najlepiej na zdjęciu – język francuski i język włoski. Co je łączy, a co dzieli?

Francja i Włochy to związek (nie)doskonały. Osławiona i uwielbiana przez turystów Wieża Eiffla, artystyczna mekka jaką jest Monmartre, Marsylia ze swoim śródziemnomorskim klimatem czy burgundzkie winnice to tylko nieliczne z symboli Francji, dzięki którym świat utożsamia ten kraj z kolebką sztuki, elegancji oraz… miłości! Nie inaczej jest z Włochami. Kto nie marzył o popłynięciu wenecką gondolą, zrobieniu sobie zdjęcia z krzywą wieżą w Pizie czy rozsmakowaniu się w prawdziwej, aromatycznej gorgonzoli? 

Oba te kraje działają na wyobraźnię turystów, a także wielkich twórców poszukujących artystycznych inspiracji. Jednak ich przeszłość jest równie ze sobą związana, co usłana cierniami oraz wzajemną niechęcią, przez którą przebijała się zawsze pewna doza fascynacji. Nie chodzi tu jedynie o zamiłowanie do mody, bo moda francuska i moda włoska rozszerzyły się na wiele dziedzin życia kulturalnego i politycznego Europy. Również na poziomie języka spotkania Włochów z Francuzami pozostawiły po sobie liczne ślady – tak we włoskim, jak i we francuskim. 

Warto się tym spotkaniom przyjrzeć i zobaczyć, jak bardzo italianizmy i galicyzmy są obecne w obydwu językach oraz zdać sobie sprawę, w jaki sposób język francuski i język włoski są ze sobą splecione przez meandry historii i wspólnych doświadczeń. 

Moda włoska we Francji i moda francuska we Włoszech. Zapożyczenia i historia

Zacznijmy od wojen włoskich, które rozpoczął król francuski Karol VIII w 1494, a które to zakończyły się dla Francuzów niepowodzeniem. Mimo że wojna zawsze jest czymś okrutnym i barbarzyńskim, niesie ze sobą często skutki uboczne, których konsekwencją są wielkie przemiany kulturowe. To właśnie podczas wojen włoskich Francuzi odkryli renesans i idee humanizmu, za których kolebkę uznaje się Florencję. Wśród francuskich elit budzi się wówczas żarliwa italofilia. Prawdziwa italianizacja dworu ma miejsce jednak dopiero za sprawą małżeństwa Henryka II i Katarzyny Medycejskiej w 1533 roku. W języku francuskim pojawia się niedługo po tym gros zapożyczeń z języka włoskiego w takich dziedzinach życia, jak literatura (sonnet, madrigal) czy działalność wojskowa (attaquer, campagne, sentinelle). Hegemonia kulturowa Włoch była niezaprzeczalna przez cały XVI wiek. 

Ślady języka francuskiego w Italii są widoczne zaś od ok. połowy XVII wieku, kiedy to cała Europa oświetlona zostaje blaskiem Króla Słońce Ludwika XIV i jego władzy sprawowanej z komnat Wersalu. We włoskim pojawiły się wówczas takie słowa jak rendez-vous, moda, cravatta czy toletta. W XVIII wieku frankofilia osiągnęła swe szczyty wśród Włochów, szczególnie w domenie mody (toupet, flanella). Pokłosiem językowym Rewolucji Francuskiej w 1789 roku były takie galicyzmy, jak m.in. rivoluzionario, federalismo czy giacobino. XIX wiek przynosi zaś wiele pojęć związanych ze światem polityki, np. socialismo, parlamentarismo, oraz kuchnią, m.in. ristorante czy menu. 

Od drugiej połowy XX wieku, po II wojnie światowej, francuski został zdetronizowany przez język angielski i kulturę amerykańską. Mimo to jednak wiele słów oraz wyrażeń wciąż przechodziło do włoskiego, co wskazuje na to, jak bardzo kultura francuska miała znaczący wpływ dla mieszkańców Półwyspu Apenińskiego. Nawet jeśli Francuzi nie zawsze sprzyjali Włochom, to zawsze ich fascynowali i byli punktem odniesienia w wielu dziedzinach życia, szczególnie tych związanych z modą czy sztuką. Włosi zaś rozpoczęli renesans i rozświetlili mroki średniowiecza. Obok kolonialnych podbojów Hiszpanów i Portugalczyków to właśnie odrodzenie, które narodziło się w Italii, stanowi cezurę oddzielającą wieki średnie od nowożytności i pozwoliło Europie wziąć haust świeżego powietrza po niemal tysiącu latach duchoty. 

Od Michela de Montaigne do Michela Houellebecqa. Nauka języka francuskiego

Jeśli myślałeś/aś o tym, by rozpocząć swoją przygodę z którymś z tych języków, to nie zwlekaj i zacznij ją już teraz! Język francuski być może nie ma już takiej siły rażenia jak za czasów swojej świetności, ale wciąż ma silną pozycję w Europie i nie tylko. Na świecie mówi nim ok. 321 mln ludzi! Poza Francją spotkasz się z nim również w Belgii, Szwajcarii, Kanadzie czy państwach Maghrebu. Praca z językiem francuskim może przynieść Ci wiele korzyści – zarówno finansowych, jak i społecznych. 

Jego wymowa może się wydawać barierą nie do przejścia; język francuski jest językiem wokalicznym – przeważają w nim samogłoski, których jest zdecydowanie więcej niż w języku polskim (14 ustnych i 4 nosowe). Jednak, wbrew pozorom, po pierwszych zmaganiach okazuje się, że fonetyka francuska jest dość logiczna i po dłuższym obcowaniu z językiem okaże się o wiele bardziej przewidywalna niż np. wymowa angielska, z którą być może stykamy się częściej, ale która ma więcej pułapek i nieregularności niż może się wydawać. 

Zaczynając zgłębiać podstawy języka francuskiego, możesz wspomóc się pozycją Francuski w tłumaczeniach. Gramatyka 1. To wyjątkowa książka do nauki francuskiej gramatyki na polskim rynku, która za pomocą metody tłumaczenia zdań, wyjaśni Ci najważniejsze zagadnienia francuskiej gramatyki, począwszy od rodzajników, kończąc na trybie rozkazującym. Na początku książki znajdziesz zasady francuskiej wymowy wraz z przykładami, a dzięki nagraniom z native speakerem nauka fonetyki okaże się łatwiejsza, niż mogłoby się wydawać. 

Na poszukiwania francuskich słówek możesz wybrać się razem z książką Francuski w tłumaczeniach. Słownictwo 1. Odnajdziesz w niej ponad 2000 najbardziej przydatnych francuskich słów, a także wyrażenia, które są charakterystyczne dla języka francuskiego. Pozwolą Ci one na naturalną, swobodną komunikację na podstawowe tematy na poziomie B1. Najlepiej jednak uczyć się zarówno gramatyki, jak i słownictwa równocześnie, co jest możliwe również w zestawie Francuski dla początkujących, dzięki któremu zaoszczędzisz pieniądze, a także zdobędziesz solidne podstawy francuskiego i podróżując po Francji nie będziesz wysługiwać się językiem angielskim, z którym, jak się utarło, Francuzi żyją w dość ambiwalentnych relacjach. 

Francuski pod tym względem jest bardzo oporny na wszelkiego rodzaju anglicyzmy. SIDA (AIDS), OTAN (NATO) czy ADN (DNA) to tylko niektóre z przykładów tego, że nawet powszechnie znane internacjonalizmy nie ustrzegą się przed bystrym okiem Akademii Francuskiej, czuwającej od czasów kardynała Richelieu na straży „czystości” języka. Zacznij kurs języka francuskiego i nie daj się zaskoczyć tym wszystkim „dziwactwom”, które w rzeczywistości stanowią o jego wyjątkowości i bogactwie. Łatwo się w nim zakochać! 

Italia na talerzu i na języku. Język włoski dla początkujących

Zakochać się równie łatwo w drugim, choć nie gorszym, języku miłości – włoskim! Dla Polaków nauka włoskiego przyjdzie zdecydowanie łatwiej niż francuskiego. Jak powszechnie wiadomo, język włoski słynie ze swojej melodyjności, co słychać nawet w popularnych piosenkach, np. bijącej ostatnio rekordy popularności grupy Måneskin, jak również w muzyce operowej, która w języku włoskim wybrzmiewa wyjątkowo aksamitnie. Choć dużo czerpał od swojego francuskiego sąsiada, to nie jest tylko epigonem swego językowego brata, ale sam jest bogaty we własną specyfikę oraz stworzył własną kulturę. 

Pasolini na spokojnie może konkurować z Godardem, nie mówiąc o współczesnych twórcach takich jak chociażby Sorrentino, zaś marki modowe, jak m.in. Versace czy Gucci od lat chodziły po piętach takim projektantom znad Sekwany jak Yves Saint-Laurent czy Jean-Paul Gaultier. Podstawy języka włoskiego opanujesz w mig dzięki zestawowi Włoski dla początkujących. Składają się na niego dwie części z serii Włoski w tłumaczeniach. Gramatyka oraz Włoski w tłumaczeniach. Sytuacje. Dzięki tym pierwszym pozycjom włoskie czasowniki modalne, takie jak dovere czy potere będziesz mieć w małym palcu. Sytuacje zaś to pozycja, która jest nastawiona na ćwiczenie komunikacji po włosku w konkretnych okolicznościach, w jakich możesz się spotkać czy to podczas podróży do Włoch, czy podczas spotkania z włoskim przyjacielem, z którym trzeba załatwić coś na mieście. 

Poza tym warto również zwrócić uwagę na książkę, która dopiero ujrzy światło dzienne tej jesieni, a będzie to Włoski w tłumaczeniach. Słownictwo 1. Z nią włoskie słówka na poziomie A1-B1, volenti o nolenti, zostaną z Tobą na długo. Metodą tłumaczenia zdań nauczysz się ich użycia w kontekście, a przy okazji rozwiniesz swoje umiejętności gramatyczne. Kurs języka włoskiego z książkami Prestona może się zakończyć tylko sukcesem. 

PS. Pomimo zatargów i wielu nieporozumień między Włochami i Francuzami, jest wiele osób, które symbolizują „pomost” między tymi krajami. Jedną z nich jest Napoleon, który ma korsykańskie korzenie. Mniej kontrowersyjnym przykładem jest np. Dalida, która śpiewała zarówno w języku francuskim, jak i włoskim. Warto posłuchać Love in Portofino, w której to piosence słychać oba języki (a nawet trzeci dodatkowy). W końcu muzyka zawsze łagodzi obyczaje!