Stwórz swoją strategię nauki języka niemieckiego!

Sprawna umiejętność komunikacji w języku niemieckim to nadal ogromny atut na rynku pracy. Jednak jak uczyć się języka, by osiągnąć poziom zaawansowanej sprawności komunikacyjnej w mowie i piśmie? Odpowiedź jest prosta: to stały trening językowy oparty na własnej strategii uczenia się języka niemieckiego. I to w taki sposób, by stawał się on docelowo coraz mniej obcy, czyli konsekwentnie i w miarę możliwości systematycznie, lecz przede wszystkim – we własnym rytmie.

Jak lubisz się uczyć języka obcego?

Czy wiesz, jak lubisz się uczyć: przez słuchanie, czytanie, a może oglądanie? Zapewne lepiej zapamiętujesz nowe treści, kiedy jednocześnie oglądasz i słuchasz, czyli łączysz różne zakresy percepcji. Może udało Ci się zauważyć, że najlepsze efekty w nauce przynosi włączanie nowo nabywanych informacji do Twojego działania, czyli bieżące ich wykorzystanie w praktycznym zastosowaniu.

Świadomość własnych preferencji w budowaniu wiedzy i umiejętności będzie Ci pomocna również podczas nauki języka obcego. Uwzględnij to już przy wyborze materiałów do nauki niemieckiego. Po pierwsze, jeśli pracujesz z podręcznikiem do niemieckiego, warto zawarte w nim teksty nie tylko próbować samodzielnie czytać, ale też słuchać przygotowanych do nich nagrań. To sposób na naukę poprawnej artykulacji zarówno pojedynczych słów, jak i całych zdań.

Po wtóre, staraj się włączać w słuchane bądź czytane przez Ciebie teksty własną wyobraźnię, wizualizując w myślach sytuacje, w których wykorzystujesz dane struktury językowe. To swoisty trening mentalny w użyciu języka, czyli sucha zaprawa przed jego realnym wykorzystaniem w autentycznych sytuacjach dnia codziennego.         

Konsekwencja i systematyczność w nauce niemieckiego

W nauce, tak jak w każdym działaniu, które ma przynieść efekty, ważna jest konsekwencja i dążenie do celu. I nie chodzi tutaj o globalny cel opanowania języka. Raczej o określenie konkretnego obszaru kompetencji lub zakresu umiejętności, które chcesz w konkretnym czasie nauki osiągnąć. Np. kiedy na początku nauki języka niemieckiego opanowujesz odmianę podstawowych czasowników jak haben, sein lub werden, to uczysz się przecież nie tylko poprawnych form odmiany. Przede wszystkim uczysz się umiejętności użycia ich podczas rozmowy. Czasowniki te będą Ci jednocześnie pomocne w komunikowaniu wydarzeń z przeszłości jako czasowniki posiłkowe – haben/sein, jak i przyszłości – werden. Stąd niech Twoim celem będzie opanowanie poprawnej odmiany tychże czasowników.

Określ czas, jaki sobie wyznaczasz na osiągnięcie niniejszego celu. Podobnie możesz uczynić z kolejnymi poznawanymi w toku nauki czasownikami, w szczególności nieregularnymi jak np. sehen, lesen, sprechen. Ćwicząc ich odmianę twórz zdania, które odnoszą się do Twojej osoby albo Twojego otoczenia. Odnosząc się do rzeczy Ci bliskich, będziesz lepiej zapamiętywać struktury językowe. Z drugiej strony przygotujesz się do ewentualnej realnej rozmowy, w której zawsze pojawiają się odniesienia do własnego świata doświadczeń, do tego, co Ci bliskie.      

Określanie celów w nauce języka powinno mieć przede wszystkim pragmatyczny charakter, czyli służyć Ci właśnie do wyrażania siebie. Wychodząc od prostych wypowiedzi, które sukcesywnie ćwicząc doprowadzisz do stanu niemal perfekcyjnego, zmierzaj do coraz bardziej rozbudowanych zdań. Ważne jest tutaj, aby poznając nowe struktury leksykalno-gramatyczne, łączyć je z już posiadanymi zasobami wiedzy i umiejętności językowych.

Sztuka kompensacji językowej

Staraj się też z czasem wyrażać swoje intencje również w bardziej zróżnicowany sposób. Podejmuj próby nazywania swoich myśli na różne sposoby. Jest to ważna sztuka kompensacji językowej, która pozwoli Ci dość sprawnie wybrnąć z sytuacji, której doświadcza każdy, również w języku ojczystym, kiedy nagle brakuje Ci właściwego słowa, by wyrazić swoją myśl. Wówczas najczęściej podejmujesz próbę opisania jej w inny sposób.

Warto ćwiczyć tę umiejętność także w języku niemieckim. Konsekwentny trening w tym zakresie podniesie Twoją sprawność komunikacyjną, dając Ci więcej pewności w reagowaniu językowym, poszerzając jednocześnie Twoje słownictwo. Np. dość prostą informację o tym, że mieszkasz w Polsce, możesz wyrazić na kilka sposobów: – Ich wohne in Polen. – Ich lebe in Polen. – Ich bin wohnhaft in Polen. – Polen ist mein Heimatland.

Pamiętaj też o tym, że każdy język jest systemem. Oznacza to, że jego poszczególne elementy są ze sobą powiązane, wynikają z siebie i wzajemnie się warunkują. Od strony praktycznej oznacza to, że kiedy uczysz się nowej leksyki, podchodź do niej kompleksowo. Zwracaj uwagę na połączenia międzywyrazowe, np. na rekcję czasownika, czyli z jakimi przyimkami łączą się czasowniki, np. – erzählen von, fragen nach, sprechen über, denken an. Ucz się też typowych dla języka niemieckiego związków czasownikowo-rzeczownikowych jak np. frazy – Bezug nehmen, zur Verfügung stehen, Verantwortung tragen. Ich stosowanie zbliży Cię do autentycznej formy komunikacji, jaką posługują Niemcy, Austriacy bądź Szwajcarzy.   

Nauka słówek i wyrazów pochodnych

Ważne jest też to, by uczyć się nie tylko pojedynczych niemieckich słów, lecz także wyrazów pochodnych, np. die Arbeit – arbeiten – arbeitsam. Umożliwi Ci to efektywniejszą naukę przy dość bliskim zakresie znaczeniowym tych słów. Nie bój się świadomej pracy ze słownikiem, czy to tym tradycyjnym papierowym, czy też internetowym. Stałe poszerzanie słownictwa da Ci większą pewność komunikacyjną, przede wszystkim w lepszym rozumieniu języka niemieckiego. I nawet jeśli Twoja gramatyka nie będzie idealna, to właśnie bogate zasoby leksykalne dadzą Ci możliwość zauważenia progresu w coraz lepszym opanowaniu języka.  

Miej też świadomość, iż przede wszystkim systematyczność w nauce języka niemieckiego, czyli jej stały rytm, przyniesie Ci realnie zauważalne efekty. Zadbaj zatem o cykliczność pracy nad językiem. Ustal czas i miejsce dla Twojej nauki. Najprostszym rozwiązaniem jest wybór kursu języka niemieckiego w szkole językowej. Ale bez własnej pracy efekty uczęszczania na kurs mogą być dla Ciebie niewystarczające. Tworząc plan nauki języka niemieckiego, przeanalizuj swój rozkład dnia i znajdź w nim luki czasowe. Chodzi o chwile, w których możliwa jest Twoja aktywność językowa. To idealne momenty, żeby wejść w różnorodny sposób w kontakt z uczonym się przez Ciebie językiem.      

Język niemiecki. Strategia nauki i działania

Budując swoją strategię nauki języka niemieckiego nakreśl konkretne cele, czyli to, czego chcesz się nauczyć. Swoje działania rozłóż w czasie, tak by uwzględnić poznanie nowego materiału, jak i jego powtórkę. Staraj się jak najczęściej powtarzać przyswajane zagadnienia językowe. Chodzi o gramatyczne, jak i leksykalne – bo to w cyklu powtórek tkwi sekret zapamiętania poznanych już wcześniej treści.

Z jednej strony możesz powracać do poczynionych już notatek lub zrealizowanego materiału w podręczniku. Z drugiej możesz go dalej przetwarzać, co jest jeszcze bardziej efektywne. Twórz np. własne fiszki z niemiecką leksyką i gramatyką, które mogą mieć różną formę (papierową lub online). Zawsze możesz je mieć pod ręką, także kiedy np. podróżujesz. W wolnych chwilach rozrysowuj sobie mapy myśli. Zwracaj uwagę na wspomniane wcześniej powiązania międzywyrazowe, stałe połączenia leksykalne, jak i zbliżone znaczeniowo grupy wyrazów. Pamiętaj, że wszelkie sposoby wizualizacji słownictwa będą Ci zawsze pomocne przy jego lepszym zapamiętywaniu. A to dlatego, iż obraz i tekst występując razem aktywują obie półkule mózgu.

Aktywna nauka

By Twoja nauka języka była jak najbardziej aktywna, słuchaj i oglądaj materiały niemieckojęzyczne na YouTube lub Instagramie. Śledź również niemieckojęzyczny Facebook i czytaj wpisy na forach oraz umieszczaj tam komentarze w obszarach tematycznych, które Cię najbardziej interesują. Komentować możesz także materiały dostępne na YouTube. Ta forma aktywności przybliży Cię też do autentycznej komunikacji w języku niemieckim. Media społecznościowe to przecież kontakt z rzeczywistymi użytkownikami języka. Ponadto to sposób na faktyczną weryfikację własnych możliwości językowych. Jest to też impuls motywacyjny do dalszej nauki języka i coraz bardziej profesjonalnego porozumiewania się nim. To też sposób na docelowe zarabianie na niemieckim – w końcu nauka języka to inwestycja.   

Istotne jest też i to, by Twój trening języka niemieckiego miał także swój porządek. Będzie Ci on gwarantował progres w nauce języka oraz możliwość jej realnego mierzenia. Optymalnie osiągniesz to, włączając w proces nauki języka podręcznik strukturyzujący zagadnienia gramatyczne. Przydadzą się także materiały dodatkowe jak np. ćwiczenia poszerzające słownictwo lub umożliwiające trening sytuacyjnego użycia języka niemieckiego. Takie dobrze rozplanowane materiały znajdziesz w serii Niemiecki w tłumaczeniach. Gramatyka od poziomu A1 do C1, a także w pozycjach Niemiecki w tłumaczeniach. Słownictwo i Niemiecki w tłumaczeniach. Sytuacje. Pracując z tymi podręcznikami możesz – wygodnie siedząc w fotelu – delektować się nauką języka niemieckiego nie martwiąc się, że coś pominiesz. Jednakże pamiętaj, że Twoja dodatkowa praca i własne przetwarzanie zawartych w nich zasobów, pozwoli Ci na szybsze opanowanie języka. Twórz zatem fiszki, rysuj leksykalne mapy myśli, udzielaj się na niemieckojęzycznych forach w mediach społecznościowych, ale też oglądaj po niemiecku YouTube.

dr Sebastian Mrożek